vendredi 5 décembre 2025

Lasante mantal ek bann zenn : malez emosyonel ki pe tous zenerasyon Y/Z

omniprezans rezo sosio

Rezo sosio, enn sours konparezon ek anksiete pou bann zenn

Depi lwin tou paret normal, me andan boukou zenn pe soufer anksiete, pe perdi reper, pe fer fas bokou presion ki personn pa trouve. Sirtou dan enn lemond kot tou bouz vit, kot sok presion pe pous zot depas zot limit. Ena enn form soufrans ki kasiet… me bien vre.

1. Enn zenerasyon ki ena tou… me res santi li vid

Bokou dimoun krwar ki bann zenn ena plis fasilite : internet, liberte, travay flexib. Me eski sa vedir plis lape ? Souvan li lekontrer. Bann zenn pe viv enn realite kot tou dimounn pe met presion : fami, rezo sosyo, koleg, mem zot prop lespri.

« Mo pe fer ase la ? »
« Ki pou arive apre ? »
« Kifer mo santi mwa perdi ? »

Sa bann kestion-la pe vini plis ki bizin. Ek li fer enn traka ki ronz zot an silans.

2. Anksiete : kan lespri pe koumans galoup pli vit ki lavi

Anksiete parmi bann zenn inn vinn enn normalite, me pa normal.  Zot pe viv dan enn lanvironnman kot presion akademik, travay, performans, sosyete ek rezo sosyo pe pous limit lor limit.

Scroll, scroll, scroll… Tou dimounn paret pe reisi dan zot lavi. Tou dimounn paret dan lazwa. Me eski li vre?  Non.

Sa konparezon permanan-la fer bann zenn santi zot pa ase bon, pa ase for, pa ase parfe. Rezilta? Leker bat vit, anksiete, panik, problem respirasyon, difikilte gagn somey. Me personn pa trouv li.

3. Depresyon ki kasiet deryer enn sourir

Depresyon zordi pa touletan vizib kouma dan bann gran senn dan film. Lontan dimounn ti krwar depresyon vedir kriye toulezour. Zordi nou kone li kapav pli trankil :

     Fer koumadir tou korek

     Kontinie travay

     Riye lor foto

     Fer mem bann zafer toulezour

Me andan? Ena enn fatig, enn vid, enn lanvi disparet pou enn moman.

« Ki dimounn pou panse si mo dir mo pa bien? »
 Sa fer bokou zenn ferm zot labous ek kontinie soufer an silans.

4. Linsertitid lor lavenir : kan tou zafer paret flou

Zenerasyon Y/Z finn grandi dan enn lemond instab : kriz pandemik, lager, inflasyon, lemond travay ki evolie vit. Normal ki zot santi zot perdi. Bann fraz kouma « pa perdi letan », « fode fer pli vit », « ankor pe swiv kour ? », « pe get travay ? », « pe deside mem? », « parkor ler pou marye mem ? », vinn presion lor presion.

Me eski vremem bizin ena tou repons vit ? Non. Me sosyete fer koumadir tou dimoun bizin avans vit,galoup mem vites, swiv mem ritm.

5. Rezo sosyo : enn mirwar ki deform realite

Instagram, TikTok, Facebook… zot kapav inspiran, me zot osi kapav destrikter. Bann zenn pe viv dan enn lemond kot zot touletan konpar zot lavi avek seki lezot dimounn pe montre an liny.

Rezilta :
 Zot gagn linpresyon ki zot pa pe avanse.
 Zot gagn per seki pe atann zot pli devan
 Zot gagn santiman ki lavi lezot pli parfe.

Me realite?
Foto ki enn dimoun desid pou poste zame reflekte so realite.

6. Ki kapav ed twa ? Tipa-tipa, san okenn presion

     Koz ek dimounn ki to fer konfians – pa bizin explik tou, zis dir « mo pa pe santi mwa tro bien » li enn koumansman.

     Rod bann aktivite ki apez to leker : ispor, lapes, kreativite, lamars.

     Diminie konparezon – res an liny lor bann rezo sosio, mem zis 1 ertan par zour, fer enn diferans

     Aksepte ki li normal si to pa santi twa bien touletan.

     Rod led profesionnel si to santi to pa kapav fer tou tousel – sa pa enn febles, me enn sinbol kouraz.

FAQ : zot bann kestion lor sa size-la

1. Kifer bann zenn zordi soufer anksiete plis ki avan?

Pena enn sel rezon. Me vites lavi, rezo sosyo, presion pou reisi vit, ek lavenir instab fer boukou zenn resanti insekirite.

2. Kifer depresyon ki konsern bann zenn pa trouve souvan ?

Parfwa zot fer koumadir tou korek pou zot fami ek bann kamarad pa gagn traka, swa par laont. Depresyon modern kapav bien kasiet deryer enn zoli sourir.

3. Ki mo kapav fer si mo mem mo pe travers sa?

Koz ek enn dimounn ki to fer konfians, donn to lekor enn poz, rod led si to santi to nepli kapav. To pa tousel.

4. Eski li normal si mo pa kone ki mo anvi fer dan lavi?

Wi. Pa tou zenn pran dezisyon vit. Zenerasyon Y/Z viv dan plis presion ki bann zenerasyon avan. Pran to letan, pa konpare.

 

jeudi 4 décembre 2025

Kouma poz bann limit san santi twa koupab apre ?

Nou tou inn deza santi ki enn dimounn pe demann nou tro bokou. Toulezour, nou anvi ed lezot, me parfwa nou santi nou depas nou prop limit. Kouma fer pou dir “non” san santi nou koupab apre ? Ena enn fason ki kapav ed to leker res kalm ek protez to bienet.

Dir non kan to santi li neseser pou twa

Dir non pa vedir ki to enn move dimoun. Dir non li enn fason pou respekte to bann prop limit. Sak fwa to dir non, to protez to leker ek to lekor.

Enn legzanp konkre : “Mo pa kapav fer sa zordi, me mo pou ed twa enn lot zour.”

 

Limit bann demann san fer lezot santi zot mal

Eski to’nn deza resanti ki kan to’nn dir non, lot dimoun-la ankor ankoler bien apre ? Sa arive, me li normal. To pa kapav fer tou dimounn kontan.

Par egzanp : “Mo kontan ed twa, me mo bizin enn ti repo avan mo kapav fer li.”

Fixe to limit klerman, me avek douser.

Lavantaz pou dir non se ki li osi enn aksyon pozitif

Pa panse ki non li selman negatif. Ki lavantaz dir non pou to prop santiman ? Dir non li osi enn fason pou dir wi avek pou to prop nesesite. Sa montre ki to ena respe pou to prop santiman ek kapav ed twa gagn plis lenerzi pou bann zafer ki inportan vremem.

Kouma evit santi twa koupab kan to’nn fini dir non

Kan to’nn fini dir non, to kapav santi twa koupab. Ki to kapav fer pou pa santi twa koumsa ? Pran enn gran respirasyon. Repet dan to latet: “Mo pa pe fer nanye de mal, mo pe protez mwa.”

Sey pa explik tro boukou; enn fraz enn sel kout ase. Sa ed to lespri aksepte desizyon-la.

 

Enn fam determine pour dir non
Dir non, enn manyer pour protez to lasante san santi twa koupab apre


To bizin kone ki tou dimounn pa pou kontan touletan

Eski lezot pou konpran to limit touletan ?

Li normal ki pa tou dimounn pou kontan. Sa pa vedir ki to move. Li zis vedir ki to pe fer enn swa pou twa ek to bienet. Res ferm ek trankil.

Bann fason fasil pou poz limit dan lavi kotidien

Kouma fer li pli fasil ? Bann ti astis sinp :

  • Ekrir enn lalis to bann limit ek priorite.
  • Prepar twa pou dir non avan ki enn demann arive.
  • Dir li avek douser, me fermeman.

Bann ti zafer koumsa kapav ed twa evit istres.

Bann ti fraz ki kapav fer twa dir non pli fasil

Ki fraz kapav ed twa dir non ?

Par egzanp :

  • “Mo pa kapav asterla, me mo pou fer li pli tar.”
  • “Mo bizin enn ti letan pou mwa, mo pa kapav zordi.”
  • “Mo apresie to demann, me mo bizin reflesi avan reponn.”

Bann ti fraz koumsa fer li plis natirel ek mwins difisil.

Kifer protez to limit li formidab pou bann relasyon

Kifer lezot bizin konpran to limit ? Bann relasyon ki fonksione bien, ena respe pou limit. Kan to protez to limit, sa montre ki to respekte twa ek lezot osi. Li fer lezot konpran ki to ena frontyer ek ki to ena drwa protez to santiman.

Kan to gagn move repons, pa pran li tro personel

Ki to bizin fer si dimuon ankoler kan to dir non ? Pa pran li tro personel. To dir non pa vedir ki to pa enn bon dimoun. Li vedir ki to donn prriorite to prop limit ek to prop bienet. Res kalm ek kontinie respekte to nprop nesesite.

Dir non se enn aksyon pou protez to prop leker

Dir non li pa enn aksyon egoist. Li enn fason pou respekte to prop santiman, protez to lasante ek ranforsi to relasyon. Dir non avek douser, fermete, ek konfians dan twa. Sa kapav fer to lavi vinn plis pezib, san to santi twa koupab ek istrese.


🎧 Ekout enn podkast lor sa size-la


lundi 1 décembre 2025

Oroskop : enn zouti pou kalme langwas oubien enn fos sekirite ?

 Kouma oroskop rasir nou… me osi kapav kre enn depandans emosyonel

Nou tou finn ena sa moman la : to leve gramatin, to santi to leker pe bat vit, to lespri pa tro an plas, to pa kone ki kalite lazourne pe atann twa. Ek parfwa, avan mem to manz enn zafer, to al get to oroskop. Enn ti fraz kapav fer twa soufle :
“Ou pou pas enn lazourne pozitif.”
Zis sa bann mo la, parfwa, ase pou fer to langwas desann enn tigit.

Me kisannla fer nou atire koumsa avek oroskop ? Kisannla donn li sa pouvwar-la lor nou bann lemosyon ? Ek kouma li kapav vinn enn zouti pou soulaz istres… me enn piez si nou pa fer atansyon ?

Dan sa lartik-la, nou pou get tousala, san tabou, san zizman.

🌙 1. Oroskop : enn “kalman” pou lespri ki an panik

Langwas souvan provoke par enn sel zafer : dout. Kan nou pa kone ki pe atann nou, nou lespri al dan bann senaryo nwar. Oroskop donn nou enn ilizion kontrol : li fer nou santi ki “tou pe al bien”, ki “liniver pe avoy bon vibes”, ki “move lenerzi pou pase”.

Sa rasir nou.
Sa kapav fer nou respire.
Sa kapav mem fer nou atak nou lazourne avek plis konfians.

Pa bizin krwar bokou dan astrolozi pou resanti sa. Nou bann lemosyon, li enn zafer bien imin.

🔮 2. Kan oroskop vinn enn form “self-soothing”

Self-soothing, li enn manyer apez nou mem kan nou pa bien. Li inpe koumadir pe fer meditasyon, lir bann sitasyon.

Oroskop, pou boukou dimounn, li servi kouma :

  • enn ti mesaz rekonfor,

  • enn ti rapel ki “tou korek”,

  • enn pwin lankraz pou bien demar lazourne.

Ek fran tou : li pa move ditou.
Si enn ti paragraf kapav fer twa senti mwins istres, donn twa enn lelan, ki problem ena ladan ?

Seki inportan : pa perdi to prop zizman.

kontras depandans lor oroskop

Depandans emosyonel avek oroskop, enn fenomen bien prezan ek danzere

⚠️ 3. Kot li vinn danzere : kan oroskop fer nou vinn depandan

Depandans emosyonel avek oroskop arive kan :

  • to pa kapav pran enn desizyon san al lir li

  • to istrese si to pa lir to siny

  • to blam “liniver” pou tou bann move kitsoz

  • to les enn prediksyon negatif gat to lazourne

  • to fer ou kas enn relasyon parski “siny zodiak pa konpatib”

Astrolozi kapav enn zouti, me li pa bizin vinn enn exkiz pou pa fer fas realite.

Li kapav rasiran… me li kapav osi kontrol to lemosyon si to pa pran kont.

💭 4. Lefe psikolozik : nou kwar plis seki nou oule kwar

Sa li apel bye konfirmasyon.
Kan nou lir oroskop, nou souvan rapel :

  • seki bon,

  • seki nou ti anvi tande,

  • seki donn nou lespwar.

Me nou bliye… seki pa korek, seki pa arive, ou mem seki ti vag.

Oroskop bien zeneral. Alor nou interpret li dapre leta emosyonel ki nou ete.

Si ou deza istrese, ou pou trouv danze dan sak paragraf.
Si ou motive, ou pou trouv prediksyon pozitif partou.

mirwar kosmik lemosyon

Fason nou interpret oroskop depann lor nou leta emosyonel

💘 5. Kan oroskop vinn enn miray ant nou ek nou laverite

Dan bann moman difisil — separasyon, istres, enn swa inportan — lotorite emosyonel pou diriz li ver seki rasir nou.
Oroskop kapav vinn sa miray-la : enn manyer pou pa ekout nou prop lavwa.

  • Nou evit reflesi.

  • Nou evit pran desizyon.

  • Nou evit pran responsabilite.

Nou prefer ki “liniver” desid pou nou.

Me laverite : liniver pa pou fer sa dan to plas. To mem pou bizin fer li.
Astrolozi kapav donn enn direksyon, me pa to destin.

🌟 6. Astrolozi : enn zoli zouti, si servi avek matirite

Astrolozi pou boukou dimounn, li enn langaz sinbolik. Li donn bann metafor, bann zimaz, bann ti indis pou konpran nou-mem.

Li kapav ede pou :

  • get enn sitiasyon avek enn lot regar

  • gagn bann explikasyon lor nou konportman

  • exprim bann lemosyon ki nou pa trouv mo pou dekrir

  • donn nou lespwar dan enn moman kot lavi difisil

Me lekilib li la : servi oroskop pou gagn linspirasyon, pa pou kontrol to lavi.

✨ Oroskop pa ni bon, ni move. Se nou relasyon avec li ki konte.

Oroskop kapav soulaz langwas, fer ou santi ou mwins tousel, donn ou enn ti leklaraz pou bien demar lazourne.
Me si to res so prizonie, si to perdi to zizman, si to les prediksyon gid to bann swa personel… la li vinn enn fos sekirite.

Finalman, liniver kapav donn twa bann “siny”, me se twa ki bizin ekout to leker, to lekor, to lintwisyon.

Astrolozi li enn mirwar. Me to lemosyon…se samem ki vre bousol.

vendredi 21 novembre 2025

7 fraz ki enn perver narsisik zame pou dir

 Dan bann relasyon toksik, bien souvan, enn perver narsisik pa bles dimounn par seki li dir, me par seki li pa dir. Ena bann fraz ki kapav paret normal dan enn relasyon, me enn perver narsisik zame pou dir sa, parski sa pa rant dan so istratezi kontrol, manipilasyon ek dominasyon.

Anou get 7 fraz ki enn PN zame pou dir — ek kifer sa kapav ed twa ou enn pros pou rekonet enn sitiasyon danzere.

Enn perver narsisik pe egzers kontrol

Enn PN fer twa santi twa ispesial enn moman pou repran kontrol apre


1) “Mo regret seki mo finn fer.

Enn perver narsisik zame pou exprim vre regre. Pou li, dir “mo regrete” vedir li pe pran responsabilite. Ek responsabilite se enn zafer ki enn perver narsisik pa kapav aksepte, parski li trouv limem parfe.


Kifer sa inportan ?

Si enn dimounn fer twa soufer me pa kapav rekonet so tor, alor li pa kapav sanze, pa kapav avanse, pa kapav ameliore. Sa bann dimounn la pa rod progre — zot rod kontrol.


Eski to ti kone ? Enn perver narsisik kapav retourn seki linn fer kont twa mem, zis pou fer twa santi ki to an tor ?


2) “Mo konpran kouma to santi twa.”

Lanpati pa egziste dan leksik enn perver narsisik. Dir “mo konpran” vedir li pe valid to santiman. Me validasyon to santiman fer twa gagn lafors, gagn konfians — ek sa li pa anvi.


Kifer zot pa dir sa ?

Si li rekonet to santiman, li perdi pouvwar. Alor, li prefer fer twa gagn dout lor to prop resanti:

“To pe egzazere.”

“To tro sansib.”

“To pa konpran nanye.”


Eski to ti kone ? Mank lanpati se enn parmi pli gran sinyal dan bann relasyon malsin?


3) “Mo ti ena tor dan sa sityasion-la.”

Admet li ena tor? Zame. Pou enn perver narsisik, tor bizin touletan lor lezot. Si kitsoz mal pase, li pou rod enn bouk-emiser : twa, bann lezot dimounn, travay, lavi… me zame li.


Kifer sa fer ditor ?

Ala kouma bann viktim fini par krwar ki zot pa ase bon, zot touletan an tor, zot bizin fer plis zefor. Me sa enn piez.


Eski to ti kone ? Sa “touletan to fot la” li enn metod pou fer twa perdi konfians dan twa-mem?


4) “Mo apresie twa.”

Pou enn perver narsisik, dir “mo apresie twa” vedir fer twa santi to ena valer. Me si to santi to valer, li pa pou kapav kontrol twa. Se pou sa ki PN servi “silent treatment”, “love bombing”, ek bann ti kompliman manipilater ek pa vre.


Kifer li pa dir sa dan enn fason sinser ?

Parski so lobzektif se pa donn twa valer, me servi to valer kont twa. Li anvi ki to res kouma enn robo ki rod validasyon dan so lizie.


Eski to ti kone ? Enn perver narsisik kapav fer twa santi twa spesial zis pou enn ti moman, zis pou li kapav repran kontrol apre?


5) “Mo pou fer zefor pou amelior nou relasyon.”

Dir “mo pou fer zefor” vedir li rekonet ki zot de bizin travay ansam. Me enn perver narsisik krwar ki li tousel normal, li tousel “bon”. Pou li, touletan, zis lezot ki bizin adapte, zame li.


Kifer zot pa dir sa ?

Parski zot relasyon pa baze lor lamour, me lor pouvwar. Enn perver narsisik pa fer zefor pou ranfors relasyon — li fer zefor pou ranfors so dominasyon.


Eski to ti kone ? Dan bann relasyon avek enn perver narsisik, ena enn sikl : sediksyon → destabilizasyon → dominasyon → pinisyon → sediksyon ankor?


Enn viktim dan soufrans

Enn perver narsisik zame pou rekonet li pe fer twa soufer 


6) “Mo pe fer twa soufer, ek sa pa bon.”

Sa enn fraz ki enn perver narsisik zame pou dir, parski zot souvan kone ki zot pe fer twa soufer — me zot servi to soufrans pou gagn plis kontrol. To soufrans vinn enn zouti pou li: fer twa pli feb, pli depandan, pli perdi.


Kifer li pa dir sa ?

Pou dir sa, li bizin pa zis rekonet so aksion, me osi kas so mask. Ek sa, li pa fer. Li prefer minimiz to soufrans, invalid to santiman, ek fer twa krwar ki to pe imazinn bann zafer.


Eski to ti kone ? Bann perver narsisik souvan fer bann viktim santi zot “fou / fol” pou ki zot kapav kontrol zot pli bien ?


7) “Mo respekte twa.”

Respe, pou enn perver narsisik, enn konsep ki pa servi li nanye. Dir “mo respekte twa” vedir donn twa to plas, aksepte to limit, seki to pa aksepte, to frontyer. Me enn perver narsisik pa respekte okenn limit — zot teste zot, zot depas zot, zot kas zot, zis pou gete si to pou kapav toler plis.


Kifer li pa dir sa ?

Parski si li respekte twa, li pa pou kapav dominn twa. Ek dominasyon, pa lamour, se baz enn perver narsisik.


Eski to ti kone ? Bann perver narsisik souvan rod enn partner ki zanti, anpatik ek soler, parski li pli fasil pou kontrol dimounn ki ena enn gran leker?


Kifer aprann sa bann fraz-la kapav sov twa emosyonelman ?

Dan enn relasyon avek sa tip dimounn-la, se pa touletan bann gro siny ki anons danze. Bien souvan, li bann ti detay: bann fraz ki pa dir, bann mo ki manke, bann eskiz ki zot pa done, bann validasyon ki zot pa kapav fer.

Kan to konn zafer ki enn perver narsisik zame pou dir, to bann radar vinn plis epanwi. To kapav rekonet enn sityasion potansielman toksik pli vit, ek to kapav pran desizion ki protez twa.

Enn perver narsisik pou donn twa vre problem : bouleversman emosyonel, dout, fatig mantal, ek mem izolman. Me kone ki siny ki zot pa dir, li enn gran pa ver liberasyon.


Eski to ti kone ? Premye pa pou sorti dan enn relasyon toksik, se rekonet ki li toksik?

Ki to kapav fer kan to koumans trouv bann siny ki normalman res kasyet ?

  • Koz ek kikenn ki to ena konfians. Pa gard tou dan to leker.
  • Not bann siny. Tou seki fer twa soufer pa “normal”.
  • Met to limit. Pa les personn kas zot.
  • Rod led profesionel si bizin.
  • Konsilte enn psikolog, enn life coach, enn travayer sosial — pa fer fas tousel.
  • Pa blam twa-mem. To pa responsab konportman enn manipilater.


To merit enn dimoun ki respekte twa

Seki enn perver narsisik pa dir kapav fer plis ditor ki seki li dir. Me si to konn sa bann fraz ki zame li dir la, li donn twa pouvwar pou protez twa, pou rekonet seki pa bon, ek pou met to bienet an premye.

Ena dimounn ki pou aprann, ki pou ameliore, ki pou sanze. Me enn perver narsisik, li pa rod sanzman. Li rod kontrol.

Ek twa, personn pa gagn drwa kontrol twa. Twa to merit respe, konsiderasyon, ek kikenn ki donn lamour san kondisyon.


Si to rekonet twa dan sa bann siny-la, pa per pou rod led. To pa tousel. Ek to kapav rekonstrir enn lavi kot to pa pe tranble, me to respire ek to lib.



vendredi 14 novembre 2025

3 zafer to bizin kone si kikenn inn bles twa

1. Avanse pa vedir ki touletan to ti bien merd avek tou

Si to pe avanse zordi sa pa vedir seki to ti resanti avan pa ti vre. Savedir ki tonn aprann seki li ti vinn montre twa.

Enn relasyon kapav ti bon pou twa pandan 4 an ek nepli bon bann lane ki vini apre.

Enn koneksyon kapav for enn sertin letan ek nepli parey apre. 


2. To pa bizin zot aprobasyon

Enn riptir kontak brit li la pou fer twa aksepte ki sertin sapit fini san explikasyon. Mem si li mark enn lafin.

Li fer twa realize ki kapav zame to pou tand bann exkiz, me tonn fatige atann.

Li osi vedir ki to swazir lape dan plas bann repons. Se kan to aret sey konpran kifer sa inn arive ek to koumans konsantre twa lor seki sa inn montre twa.

Pran sa desizion-la, se kone ki tonn fer, kone ki to ti kapav fer ek pa to rol sarye to douler et alimant zot krwasans.


3. Letan pa geri tou

Gerizon arive kan to aret atann sa moman kot to pou nepli resanti nanye ek to pou koumans aprann viv avek seki enkor fer twa dimal.

Letan pa efas bann souvenir, li zis aprann twa viv avek zot enn lot manyier. 

Letan pa fer douler disparet. Li zis ed twa pou aret les li kontrol to lazourne.

Letan pa repar lepase. Li ed twa pou sey reviv li. 

Letan pa elimin soufrans. Li rapel twa ki douler ek progre kapav existe ansam.

Ilistrasion lespwar

Sime ver gerizon apre enn blesir li long ek difisil




Depresyon : kouma trouv kouraz pou koz lor sa size-la ?

Mo kone, li pa fasil pou lir seki monn ekrir. Me si to la, savedir to pe rod enn repons, enn lalimier, enn fason pou kone : Eski mo tousel santi mwa koumsa?

- Non, mo promet twa, to pa tousel.

Parfwa to leve gramatin apre enn nwit somey, me to santi koumadir to pann dormi. To latet lour, to leker sere. To get dan laglas ek to trouv enn dimoun ki pas so letan koz manti dir “wi mo bien”. Me andan, to pe nwaye. Ek sa, pa enn ti tristes ki pou ale fasil. Sa inn fini instale dan twa, kouma enn pwa ki to bizin sarye sak zour.

Seki mo pe koze-la, apel depresyon. Zordi, ansam, nou pou trouv bann solisyon pou kone kouma fer pou koz lor sa. Kouma fer pou kas sa silans-la ki pe kraz nou la.

🎧 Ekout enn podkast lor depresyon 

Kiete sa depresyon? Enn ti kestyon onet pou koumanse

Bon, avan, les nou kas enn mit : depresyon li pa "zis enn ti sagrin sa”, li pa "enn move zour sa" ek definitivman, li pa “ zis enn ti kout pares”.

Depresyon, li enn malad. Wi, kouma diabet, kouma iper-tansion. Zis ki li atak to lespri, to leker, to lanvi pou viv. Ek li ena so prop sinptom.

Ekout sa enn minit : Eski to rekonet twa dan sa bann sinptom-la?

- To fatige touletan. Mem kan to finn dormi 10 zertan, to leve koumadir enn kamion inn roul lor twa.

- Tonn perdi gou dan tou kitsoz. Sa zafer ki avan ti fer twa riye la, aster to nepli interese avek sa.

- To santi enn vid tou le gramatin. Enn vid ki fer dimal, ki pa kone kouma ranpli.

- To lespri tourn an ron. Bann mem panse negatif, ki revini

- To pa kapav konsantre, mem pou enn ti desizyon kouma "ki mo pou manze?" vinn enn problem 

- To dormi tro bokou, swa to pa kapav dormi ditou. So landemin, kan trwa zer sone, to ankor leve

- To pa anvi trouv personn. To izol twamem, to prefer res tousel.

- Parfwa, to panse ki sa lavi-la, li pa vo lapenn. Ek sa panse-la, li fer per.

Si to rekonet twa dan plizir sa bann sinptom-la, ekout mwa : pa to fot sa.

To pann fer nanye de mal. To pa "tro feb." To pa "tro sansib." To zis enn dimoun ki ena depresyon. Ek kouma ninport ki malad, sa bizin swanye.

Enn viktim depresyon

Depresyon, enn malad ki merit swanye

Kifer nou tou finn aprann gard silans?

Bon, la mo kone ki to pe dir : "Wi, me kifer mo pann koze depi avan ? Kifer monn les sa koumsa?", “Kifer monn ress trankil”?

Aret blam twa mem, mo konpran twa. Parski ena enn ta rezon kifer nou kasiet sa bann lemosyon-la dan nou leker.

Anou get sa ansam :

Premie rezon : laper zizman

Ale, koz fran, ant nou mem, nou tou ena sa laper-la. Per ki dimoun pou dir : "Li pe rod latansion”, swa "Li tro sansib, mo sir." Ou bien pli pir : "Li pa normal." Mo kone, sa dernie-la, li difisil pou tande. Noun grandi dan enn lemond kot nou aprann ki montre to bann febles, li enn danze. Alor nou met enn mask, nou riye, nou dir "Mo bien," mem kan nou pe kriye andan.

Deziem rezon : nou panse ki nou bizin pran swin nou-mem

Mo pa enn zanfan, mo bizin kapav manz ar li." Koumadir demann led se enn siny ki to pa ase gran. Me ekout mwa, si tonn kas to lazam, to pou al lopital, non? Be kifer kan to leker pe kriye, to panse ki to bizin soufer tousel?

Trwaziem rezon : Ena dimoun ki soufer plis ki mwa

"Ayooo sa exkiz-la”. Nou tou inn deza dir sa. "Get sa dimoun-la, linn perdi so mama. Akote, mwa mo sitiasyon zis enn ti zafer banal." Me eski to ti kone ? Lasoufrans pa enn kompetisyon. To douler li valid, mem si ena lezot dimoun dan lemond ki pe soufer zot si.

Katriem rezon : nou pa kone kouma apel sa

Ale, kouma to explik enn vid ki to santi andan? Kouma to met mo lor enn fatig ki pa ale mem si to dormi? Parfwa, si telman nou pa kone kotsa pou komanse, nou prefer pa koumans ditou.

Sinkiem rezon : mo pa envi fer zot pran mo traka

Mo mama ena ase traka koumsa. Mo papa pe travay dir. Mo bann kamarad ena zot prop problem." Nou kasiet nou douler parski nou pa le azout enn sarz lor bann dimoun nou kontan.

Siziem rezon (enn ki mo sir to pou santi twa vize) : per ki zot pou get mwa enn lot manyier

Kan to koze, to devwal enn parti seki to ti pe kasiet. Ek si apre, zot nepli get twa kouma avan?

Mo kone. Mo kone ki tou sa rezon-la, zot valid. Zot vre. Me ekout mwa bien : zot pe fer plis ditor ki zot pe protez twa.

Bann istatistik depresyon
Sours : Statista 2021 | Istatistik lor depresyon dan Lafrans

Aster, anou pran bann aksyon konkre : kouma nou fer pou koze?

Ale, mo kone ki to pe dir : "Wi, tou sa la li bien zoli, me an vre, ki mo fer ?"

Bon nouvel : to pa bizin grinp enn montagn. To bizin zis fer enn premye demars. Ek sa ti zefor-la, li kapav sov to lavi.

Ek kisannla mo koumans koze?

Get sa, to pa bizin al dir sa dan enn mikro. Koumans dousman, avek sa dimoun ki to kone pou ekout twa la.

Li kapav :

- Enn bon kamarad ki konn twa depi lontan, ki zame zize.

- Enn manb to fami ki fer twa santi twa an konfians, ki ena enn bon leker.

- Enn profesionel - enn psikolog, enn dokter, enn konseye. Zot la pou sa.

- Enn hotline si to prefer koze an tan ki anonim, san ki personn kone twa sa.

- Enn group sipor lor internet ou dan to vwazinaz, kot ena bann dimoun ki pe viv mem zafer.

Seki pli inportan, se trouv enn lespas kot to santi ki to kapav deroul to leker san okenn laper.

Kouma mo prepar mwa pou sa konversasyon-la?

Ekout mwa, to pa bizin prepar enn diskour. Me ena bann ti zafer ki kapav ede :

Swazir enn bon moman. Pa fer sa kan to tousel, pe prese, ou kan ena bann dimoun partou. Trouv enn ti letan kot nou kapav koze trankil.

Ekrir si to prefer sa. Parfwa, met bann mo lor papie, li pli fasil. To kapav lir li, ou zis donn sa let-la pou zot lir.

Aksepte ki to pa bizin ena tou bann repons. To pa bizin explike "kifer" oubien "kouma." Zis "ki to resanti" li ase.

Aksepte ki to kapav plore. Be lerla? Bann larm pa enn siyn ki to feb. Larm se to leker ki pe koze kan to labous pa kapav.

Bon, me mo dir bann zafer exakteman?

Ala bann kitsoz ki to kapav dir. Pratike dan to latet, si sa fer twa santi twa plis konfortab :

- Bon, ekoute mo bizin koz ek twa lor enn zafer ki pe fatig mwa depi lontan..."_

- _"Mo pa santi mwa bien, ek sa pa dat depi yer. Mo bizin led, me mo pann kone kouma demande."

- Li difisil pou mwa dir sa, parski monn pas ladan lontan. Me mo pe soufer, ek mo pa kapav kontinye koumsa."

- _"Mo pe viv enn moman difisil. Eski mo kapav koz ek twa enn ti moman?”

Ek kan to explike ki to resanti :

- Mo pa santi mwa mwa-mem depi enn bon letan."

- Monn perdi gou dan tou kitsoz. Mem bann zafer ki avan ti fer mwa kontan."

- Mo fatige fer sanblan ki tou pe pas bien kan tou pa bon."

- Sak zour mo pe viv enn batay. Zis pou leve, pou al travay, pou riye.

Rapel, to pa bizin dir tousala enn sel fwa. Koumans dousman. Koumans par "mo pa bien," ek gete kot sa pou amenn nou.

Ki pou arive kan mo koze?

Bon, avan tou to bizin res onet. Kan to ouver to leker, to pa kone exakteman ki pou arive. Ek sa li fer per.

Parfwa, to pou trouv :

- Enn lorye ki ekoute. Ki apre pou dir, "Mo la. Mo pe ekoute. Ek mo konpran."

- Delo dan bann lizie. Parski zot kone ki to pe koze, zot si zot inn pas par sa.

- Bann lebra ki antoure. Enn kalin ki dir : "To pa tousel."

- Led konkre. Zot pou ed twa trouv enn bon psikolog, zot pou akonpagn twa to premie randevou.

Me parfwa, ousi, to kapav trouv :

- Enn ki pa konpran, ki dir : "Be to ena enn bon lavi, kifer to pe dramatize koumsa ?"

- Enn ki minimiz tou : "Al pran enn ti ler, to pou santi twa pli bien apre."

- Enn ki fer koumadir sa pa enn zafer serye.

Si sa arive, ekout mwa bien : sa pa vedir ki to problem pa valid. Sa zis vedir ki sa dimoun-la pena bann zarm pou konpran. Sa pa to fot, ni akoz to douler pa ase.

Esay ek enn lot dimoun. Ek ankor enn lot si bizin. Pa gagn traka. Ena dimoun ki pou konpran. Mo promet twa.

Be kan monn fini koze, ki pou arive?

Koze, se zis premye pa. Ek bravo, si tonn fer sa, to deza enn gerye. Me la, to bizin kontinye.

Ala ki to kapav fer apre :

Konsilte enn profesionel. Wi, mo re dir li. Enn psikolog, enn terapet, enn dokter. Zot ena bann zouti pou ed twa trouv pli kler, pou re aprann viv.

Ekrir to lemosyon. To ena enn ti kaye? Ekrir sak zour seki to resanti. Li pa bizin ena enn sans. Zis vid seki dan to latet.

Konstrir to leker avek sipor. Idantifie bann dimoun ki to kapav sone kan to pa santi twa bien. Fer enn ti group WhatsApp, si sa ed twa. Ena leker ki konpran.

Donn twa letan. Gerizon, li pa enn isprint. Li enn maraton. Ek pa ninport ki maraton : enn kot parfwa to pou marse, parfwa to pou tousel, arete pou repran souf, parfwa to pou retrouv kouraz pou avanse.

Selebre bann ti viktwar. Zordi tonn leve? Bravo. Tonn manze? Bien fer. Tonn begne ? To enn sanpion. Kan to ena depresyon, sak ti aksyon, li enn viktwar.

Aksepte led ki disponib. Parfwa, li kapav medsinn. Be ki ena ? Si to mama diabetik, li pran so pikir. Si to ena depresyon, to kapav swiv tretman. Pena okenn laont ladan.

Trouv bann ti aktivite ki fer twa santi twa bien. Enn ti lamars. Desine. Ekout lamizik. Danse dan to lakaz kan personn pa pe gete. Tou ti zafer ki rekonekte twa ek to lazwa.

Ek kontinye koze. Pa ranferm twa. Kontinye partaz seki to resanti, mem kan li difisil.


Avan to ale...

Bon, si tonn lir ziska la, mo kone ki enn parti dan twa pe soufer. Enn parti dan twa pe rod enn fason pou sove, ale

Mo anvi dir twa sa :

Depresyon, li enn malad. Li pa enn febles.To pa "mou" to pa "tro sansib", to pa "pas pou fou pou nanye." To malad. Ek sa merit tretman, latansion, kouraz.

Demann led pa enn siyn ki to feb. Se enn siyn ki to for. Li demann plis kouraz pou dir "mo pa kapav tousel" ki pou kontinye fer sanblan.

To pa tousel. Aster lamem, ena bokou dimoun lor later ki pe santi zot kouma twa. Ki pe leve toulezour, al travay, fer louvraz, afront enn lazourne, mem si li difisil. Ki pe plore dan zot sal de bin. Zot la. Ek zot pe konbat zotsi.

Ena led disponib. Profesionel. Medsinn. Terapi. Bann group sipor. Kamarad. Fami. Hotline. Dimoun ki kone, ki konpran, ki anvi ede.

Ek to lavi, li ena valer. Mem si zordi to pa trouv sa. Mem si zordi to fatige. Mem si zordi to pe dir "kifer mo ankor la?" To lavi li presie. To prezans lor later li enn kado. Ek nou bizin twa isi.

Alor zordi, si to pare, fer enn premie pa. Trouv sa bon dimoun la. Ek koumans koze. Zis enn ti "mo pa bien" li kapav ouver enn laport ver enn lavi ki to merite.

Mo pa kone kisannla to ete. Me mo kone ki si tonn lir sa, se parski enn parti dan twa ankor ena lespwar. Agrip twa avek sa lespwar-la. Li tipti, me li la. Ek li kapav grandi.


To pa tousel. Ek to merit santi twa bien.

Kouraz. Zordi, swa demin, ou kan to pou pare. Me fer sa premie pa la.

Mo krwar dan twa. 


Si to bizin koz ek kikenn aster lamem, pa ezite kontakte enn hotline prevansyon ou enn profesionel lasante mantal. To lavi li inportan, ek ena dimoun ki anvi ed twa.


Lasante mantal ek bann zenn : malez emosyonel ki pe tous zenerasyon Y/Z

Rezo sosio, enn sours konparezon ek anksiete pou bann zenn Depi lwin tou paret normal, me andan boukou zenn pe soufer anksiete, pe perdi rep...