Depresyon : kouma trouv kouraz pou koz lor sa size-la ?

Mo kone, li pa fasil pou lir seki monn ekrir. Me si to la, savedir to pe rod enn repons, enn lalimier, enn fason pou kone : Eski mo tousel santi mwa koumsa?

- Non, mo promet twa, to pa tousel.

Parfwa to leve gramatin apre enn nwit somey, me to santi koumadir to pann dormi. To latet lour, to leker sere. To get dan laglas ek to trouv enn dimoun ki pas so letan koz manti dir “wi mo bien”. Me andan, to pe nwaye. Ek sa, pa enn ti tristes ki pou ale fasil. Sa inn fini instale dan twa, kouma enn pwa ki to bizin sarye sak zour.

Seki mo pe koze-la, apel depresyon. Zordi, ansam, nou pou trouv bann solisyon pou kone kouma fer pou koz lor sa. Kouma fer pou kas sa silans-la ki pe kraz nou la.

🎧 Ekout enn podkast lor depresyon 

Kiete sa depresyon? Enn ti kestyon onet pou koumanse

Bon, avan, les nou kas enn mit : depresyon li pa "zis enn ti sagrin sa”, li pa "enn move zour sa" ek definitivman, li pa “ zis enn ti kout pares”.

Depresyon, li enn malad. Wi, kouma diabet, kouma iper-tansion. Zis ki li atak to lespri, to leker, to lanvi pou viv. Ek li ena so prop sinptom.

Ekout sa enn minit : Eski to rekonet twa dan sa bann sinptom-la?

- To fatige touletan. Mem kan to finn dormi 10 zertan, to leve koumadir enn kamion inn roul lor twa.

- Tonn perdi gou dan tou kitsoz. Sa zafer ki avan ti fer twa riye la, aster to nepli interese avek sa.

- To santi enn vid tou le gramatin. Enn vid ki fer dimal, ki pa kone kouma ranpli.

- To lespri tourn an ron. Bann mem panse negatif, ki revini

- To pa kapav konsantre, mem pou enn ti desizyon kouma "ki mo pou manze?" vinn enn problem 

- To dormi tro bokou, swa to pa kapav dormi ditou. So landemin, kan trwa zer sone, to ankor leve

- To pa anvi trouv personn. To izol twamem, to prefer res tousel.

- Parfwa, to panse ki sa lavi-la, li pa vo lapenn. Ek sa panse-la, li fer per.

Si to rekonet twa dan plizir sa bann sinptom-la, ekout mwa : pa to fot sa.

To pann fer nanye de mal. To pa "tro feb." To pa "tro sansib." To zis enn dimoun ki ena depresyon. Ek kouma ninport ki malad, sa bizin swanye.

Depresyon, enn malad ki merit swanye

Kifer nou tou finn aprann gard silans?

Bon, la mo kone ki to pe dir : "Wi, me kifer mo pann koze depi avan ? Kifer monn les sa koumsa?", “Kifer monn ress trankil”?

Aret blam twa mem, mo konpran twa. Parski ena enn ta rezon kifer nou kasiet sa bann lemosyon-la dan nou leker.

Anou get sa ansam :

Premie rezon : laper zizman

Ale, koz fran, ant nou mem, nou tou ena sa laper-la. Per ki dimoun pou dir : "Li pe rod latansion”, swa "Li tro sansib, mo sir." Ou bien pli pir : "Li pa normal." Mo kone, sa dernie-la, li difisil pou tande. Noun grandi dan enn lemond kot nou aprann ki montre to bann febles, li enn danze. Alor nou met enn mask, nou riye, nou dir "Mo bien," mem kan nou pe kriye andan.

Deziem rezon : nou panse ki nou bizin pran swin nou-mem

Mo pa enn zanfan, mo bizin kapav manz ar li." Koumadir demann led se enn siny ki to pa ase gran. Me ekout mwa, si tonn kas to lazam, to pou al lopital, non? Be kifer kan to leker pe kriye, to panse ki to bizin soufer tousel?

Trwaziem rezon : Ena dimoun ki soufer plis ki mwa

"Ayooo sa exkiz-la”. Nou tou inn deza dir sa. "Get sa dimoun-la, linn perdi so mama. Akote, mwa mo sitiasyon zis enn ti zafer banal." Me eski to ti kone ? Lasoufrans pa enn kompetisyon. To douler li valid, mem si ena lezot dimoun dan lemond ki pe soufer zot si.

Katriem rezon : nou pa kone kouma apel sa

Ale, kouma to explik enn vid ki to santi andan? Kouma to met mo lor enn fatig ki pa ale mem si to dormi? Parfwa, si telman nou pa kone kotsa pou komanse, nou prefer pa koumans ditou.

Sinkiem rezon : mo pa envi fer zot pran mo traka

Mo mama ena ase traka koumsa. Mo papa pe travay dir. Mo bann kamarad ena zot prop problem." Nou kasiet nou douler parski nou pa le azout enn sarz lor bann dimoun nou kontan.

Siziem rezon (enn ki mo sir to pou santi twa vize) : per ki zot pou get mwa enn lot manyier

Kan to koze, to devwal enn parti seki to ti pe kasiet. Ek si apre, zot nepli get twa kouma avan?

Mo kone. Mo kone ki tou sa rezon-la, zot valid. Zot vre. Me ekout mwa bien : zot pe fer plis ditor ki zot pe protez twa.

Sours : Statista 2021 | Istatistik lor depresyon dan Lafrans

Aster, anou pran bann aksyon konkre : kouma nou fer pou koze?

Ale, mo kone ki to pe dir : "Wi, tou sa la li bien zoli, me an vre, ki mo fer ?"

Bon nouvel : to pa bizin grinp enn montagn. To bizin zis fer enn premye demars. Ek sa ti zefor-la, li kapav sov to lavi.

Ek kisannla mo koumans koze?

Get sa, to pa bizin al dir sa dan enn mikro. Koumans dousman, avek sa dimoun ki to kone pou ekout twa la.

Li kapav :

- Enn bon kamarad ki konn twa depi lontan, ki zame zize.

- Enn manb to fami ki fer twa santi twa an konfians, ki ena enn bon leker.

- Enn profesionel - enn psikolog, enn dokter, enn konseye. Zot la pou sa.

- Enn hotline si to prefer koze an tan ki anonim, san ki personn kone twa sa.

- Enn group sipor lor internet ou dan to vwazinaz, kot ena bann dimoun ki pe viv mem zafer.

Seki pli inportan, se trouv enn lespas kot to santi ki to kapav deroul to leker san okenn laper.

Kouma mo prepar mwa pou sa konversasyon-la?

Ekout mwa, to pa bizin prepar enn diskour. Me ena bann ti zafer ki kapav ede :

Swazir enn bon moman. Pa fer sa kan to tousel, pe prese, ou kan ena bann dimoun partou. Trouv enn ti letan kot nou kapav koze trankil.

Ekrir si to prefer sa. Parfwa, met bann mo lor papie, li pli fasil. To kapav lir li, ou zis donn sa let-la pou zot lir.

Aksepte ki to pa bizin ena tou bann repons. To pa bizin explike "kifer" oubien "kouma." Zis "ki to resanti" li ase.

Aksepte ki to kapav plore. Be lerla? Bann larm pa enn siyn ki to feb. Larm se to leker ki pe koze kan to labous pa kapav.

Bon, me mo dir bann zafer exakteman?

Ala bann kitsoz ki to kapav dir. Pratike dan to latet, si sa fer twa santi twa plis konfortab :

- Bon, ekoute mo bizin koz ek twa lor enn zafer ki pe fatig mwa depi lontan..."_

- _"Mo pa santi mwa bien, ek sa pa dat depi yer. Mo bizin led, me mo pann kone kouma demande."

- Li difisil pou mwa dir sa, parski monn pas ladan lontan. Me mo pe soufer, ek mo pa kapav kontinye koumsa."

- _"Mo pe viv enn moman difisil. Eski mo kapav koz ek twa enn ti moman?”

Ek kan to explike ki to resanti :

- Mo pa santi mwa mwa-mem depi enn bon letan."

- Monn perdi gou dan tou kitsoz. Mem bann zafer ki avan ti fer mwa kontan."

- Mo fatige fer sanblan ki tou pe pas bien kan tou pa bon."

- Sak zour mo pe viv enn batay. Zis pou leve, pou al travay, pou riye.

Rapel, to pa bizin dir tousala enn sel fwa. Koumans dousman. Koumans par "mo pa bien," ek gete kot sa pou amenn nou.

Ki pou arive kan mo koze?

Bon, avan tou to bizin res onet. Kan to ouver to leker, to pa kone exakteman ki pou arive. Ek sa li fer per.

Parfwa, to pou trouv :

- Enn lorye ki ekoute. Ki apre pou dir, "Mo la. Mo pe ekoute. Ek mo konpran."

- Delo dan bann lizie. Parski zot kone ki to pe koze, zot si zot inn pas par sa.

- Bann lebra ki antoure. Enn kalin ki dir : "To pa tousel."

- Led konkre. Zot pou ed twa trouv enn bon psikolog, zot pou akonpagn twa to premie randevou.

Me parfwa, ousi, to kapav trouv :

- Enn ki pa konpran, ki dir : "Be to ena enn bon lavi, kifer to pe dramatize koumsa ?"

- Enn ki minimiz tou : "Al pran enn ti ler, to pou santi twa pli bien apre."

- Enn ki fer koumadir sa pa enn zafer serye.

Si sa arive, ekout mwa bien : sa pa vedir ki to problem pa valid. Sa zis vedir ki sa dimoun-la pena bann zarm pou konpran. Sa pa to fot, ni akoz to douler pa ase.

Esay ek enn lot dimoun. Ek ankor enn lot si bizin. Pa gagn traka. Ena dimoun ki pou konpran. Mo promet twa.

Be kan monn fini koze, ki pou arive?

Koze, se zis premye pa. Ek bravo, si tonn fer sa, to deza enn gerye. Me la, to bizin kontinye.

Ala ki to kapav fer apre :

Konsilte enn profesionel. Wi, mo re dir li. Enn psikolog, enn terapet, enn dokter. Zot ena bann zouti pou ed twa trouv pli kler, pou re aprann viv.

Ekrir to lemosyon. To ena enn ti kaye? Ekrir sak zour seki to resanti. Li pa bizin ena enn sans. Zis vid seki dan to latet.

Konstrir to leker avek sipor. Idantifie bann dimoun ki to kapav sone kan to pa santi twa bien. Fer enn ti group WhatsApp, si sa ed twa. Ena leker ki konpran.

Donn twa letan. Gerizon, li pa enn isprint. Li enn maraton. Ek pa ninport ki maraton : enn kot parfwa to pou marse, parfwa to pou tousel, arete pou repran souf, parfwa to pou retrouv kouraz pou avanse.

Selebre bann ti viktwar. Zordi tonn leve? Bravo. Tonn manze? Bien fer. Tonn begne ? To enn sanpion. Kan to ena depresyon, sak ti aksyon, li enn viktwar.

Aksepte led ki disponib. Parfwa, li kapav medsinn. Be ki ena ? Si to mama diabetik, li pran so pikir. Si to ena depresyon, to kapav swiv tretman. Pena okenn laont ladan.

Trouv bann ti aktivite ki fer twa santi twa bien. Enn ti lamars. Desine. Ekout lamizik. Danse dan to lakaz kan personn pa pe gete. Tou ti zafer ki rekonekte twa ek to lazwa.

Ek kontinye koze. Pa ranferm twa. Kontinye partaz seki to resanti, mem kan li difisil.

Avan to ale...

Bon, si tonn lir ziska la, mo kone ki enn parti dan twa pe soufer. Enn parti dan twa pe rod enn fason pou sove, ale

Mo anvi dir twa sa :

Depresyon, li enn malad. Li pa enn febles.To pa "mou" to pa "tro sansib", to pa "pas pou fou pou nanye." To malad. Ek sa merit tretman, latansion, kouraz.

Demann led pa enn siyn ki to feb. Se enn siyn ki to for. Li demann plis kouraz pou dir "mo pa kapav tousel" ki pou kontinye fer sanblan.

To pa tousel. Aster lamem, ena bokou dimoun lor later ki pe santi zot kouma twa. Ki pe leve toulezour, al travay, fer louvraz, afront enn lazourne, mem si li difisil. Ki pe plore dan zot sal de bin. Zot la. Ek zot pe konbat zotsi.

Ena led disponib. Profesionel. Medsinn. Terapi. Bann group sipor. Kamarad. Fami. Hotline. Dimoun ki kone, ki konpran, ki anvi ede.

Ek to lavi, li ena valer. Mem si zordi to pa trouv sa. Mem si zordi to fatige. Mem si zordi to pe dir "kifer mo ankor la?" To lavi li presie. To prezans lor later li enn kado. Ek nou bizin twa isi.

Alor zordi, si to pare, fer enn premie pa. Trouv sa bon dimoun la. Ek koumans koze. Zis enn ti "mo pa bien" li kapav ouver enn laport ver enn lavi ki to merite.

Mo pa kone kisannla to ete. Me mo kone ki si tonn lir sa, se parski enn parti dan twa ankor ena lespwar. Agrip twa avek sa lespwar-la. Li tipti, me li la. Ek li kapav grandi.

To pa tousel. Ek to merit santi twa bien.

Kouraz. Zordi, swa demin, ou kan to pou pare. Me fer sa premie pa la.

Mo krwar dan twa. 

Si to bizin koz ek kikenn aster lamem, pa ezite kontakte enn hotline prevansyon ou enn profesionel lasante mantal. To lavi li inportan, ek ena dimoun ki anvi ed twa.